معرفی نرم افزار های نت سازی

تحلیلی بر نرم افزارهای نُت نویسی
در حال حاضر طیف وسیعی از نرم افزارهای موسیقی در بازار وجود دارند که به شما کمک می کنند به سادگی اعمال و فعالیت های مختلف مربوط به موسیقی خود را به نحو موثری به انجام رسانید. امروزه به جرات می توان گفت کامپیوترها نقش غیر قابل انکاری را در تولید و خلق موسیقی بر عهده گرفته اند، تردیدی نیست که ظهور نرم افزارهای متعدد در این زمینه به پیشرفت موسیقی کمک شایانی نموده و به همین دلیل اهمیت لزوم کسب آگاهی و مهارت در کاربرد چنین نرم افزارهایی بیش از پیش نزد اهالی موسیقی افزایش یافته است.
هر کدام از نرم افزارهای موسیقی در بازار از نظر نوع کارکرد در دسته بندی ها و رده های گوناگونی شامل نرم افزارهای سمپل سازی و سینتی میانرد ، نرم افزارهای تولید افکت های صدا، نرم افزارهای آهنگسازی، سکوسنسرهای صدای دیجیتال، نرم افزارهای رایت سی دی های سمپل کامپیوتر، نرم افزارهای آموزشی و برنامه نت نویسی قرار می گیرند. بنابراین پیش از خرید هر نوع نرم افزار لازم است در مورد کارایی آن تحقیق کرده و مطمئن شوید نیاز و درخواست واقعی شما را برآورده خواهد ساخت. مثلاً اگر به دنبال نرم افزارهای قدرتمند جهت ضبط و پخش قطعات صوتی دیجیتال ، MIDI و loop ها هستید. گزینه هایی همچون Cake walk ، Emagic و Steinberg cubase انتخاب های مناسبی به شمار می روند.
علاوه بر این بسیاری از شرکت های ارائه دهنده نرم افزارهای موسیقی محصولات خود را طوری طراحی نموده اند که با سیستم عامل های گوناگونی چون مکینتاش و ویندوز به خوبی سازگار می باشد.
در این مقاله ابتدا مختصری در مورد برنامه های نت نویسی و اهمیت بکارگیری آن ها توضیحاتی ارائه داده و در ادامه به دو نمونه از بهترین و قدرتمندترین اینگونه نرم افزارها یعنی Finale و Sibelius اشاره می کنیم.
سپس قابلیت ها و امکانات هر کدام را بررسی نموده و آن ها را مورد مقایسه قرار می دهیم.

نرم افزارهای نت نویسی
آیا هنوز از نوشتن دستی نت های خود بر روی کاغذ خسته نشده اید؟ آیا نمی خواهید نت های خود را به صورت خواناتری بر روی کامپیوتر ذخیره کنید؟
روش های مختلفی برای نوشتن وجود دارند. برخی نت های خود را بر روی کاغذ نوشته در حالی که عده ای ترجیح می دهند آن ها را بر روی یک نوار کاست، سی دی و یا دی وی دی ضبط نمایند. اما آنچه که شاهد هستیم این است که پیوسته بر تعداد آهنگسازان ، تنظیم کنندگان و اهالی موسیقی در استفاده از نرم افزارهای نت نویسی کامپیوتری افزوده می شود. به نظر می رسد کم کم دوره نت نویسی دستی به سر آمده و آن را بایستی به بوته فراموشی سپرد. هم اکنون نرم افزارهای نت نویسی به یکی از ابزارهای اصلی و جدایی ناپذیر برای میلیون ها علاقمند به موسیقی بدل گشته است.
فرض کنید می خواهید گام یک قطعه پارتیتور را تغییر داده یا از کلید دیگری استفاده کنید. در آن صورت اجرای دستی این کار مدت زمان زیادی به طول خواهد انجامید. اما نرم افزارها در مدت زمان بسیار اندک تمام قطعات موسیقی شما را به یک کلید یا گام دیگر تغییر می دهند. بعلاوه می توانید آهنگ های خود را در هر زمان و با هر کلیدی که مایل هستید چاپ نمائید.
بنابراین لزوم داشتن یک نرم افزار نت نویسی قدرتمند و با کیفیت بیش از هر زمان احساس می شود. هم اکنون Finale و Sibelius دو نرم افزاری هستند که با در اختیار داشتن ابزارهای مفید و متنوع نیازهای موسیقی شما را در زمینه نوشتن نت به بهترین نحو ممکن برطرف می سازند.
با این وجود برخی از آهنگسازان معروف جهان نسبت به نت موسیقی تعصب زیادی از خود نشان نمی دهند. آن ها معتقدند بایستی ایده های موسیقی ذهن را مستقیم بر روی یک CD یا DVD ضبط نمود.

نرم افزارهای اختصاصی نت نویسی
به طور کلی نرم افزارهای موسیقی در دو رده متفاوت جای می گیرند:
1- سکوسنسرهای MIDI مانند LogicPro ، Cubase و ...خود از یک نرم افزار نت نویسی توکار که قابلیت نمایش اطلاعات MIDI در یک فرمت پارتیتوری را دارد برخوردارند. در این بسته های نرم افزاری برنامه های نت نویسی در اولویت دوم قرار دارند
2- نرم افزارهای اختصاصی نت نویسی : این نرم افزارها تنها مختص نت نویسی طراحی و بهینه شده اند و امکان پرینت کامل یک قطعه پارتیتور را به صورت کاملاً خوانا برای شما فراهم می سازند. محبوب ترین برنامه های نت نویسی اختصاصی حال حاضر Finale و Sibelius می باشند. اگر پروژه کاری شما نوشتن قطعات پارتیتور مختلف برای اعضای یک ارکستر است قطعا وجود یک نرم افزار نت نویسی مستقل جهت اجرای بهینه کار لازم و ضروری است.

 برای دنبال کردن این موضوع به ادامه مطلب بروید

 یک نرم افزار نت نویسی خوب از چه ویژگی هایی برخوردار است؟

یک نرم افزار نت نویسی خوب برای یک آهنگساز و یا نوازنده به مثابه یک نرم افزار واژه پرداز خوب برای یک نویسنده و تایپیست می ماند. بنابراین زمان آن رسیده که از نت نویسی دستی ناخوانا با علامت های مبهم بر روی یک برگه کثیف دست کشیده و به سوی یک نرم افزار نت نویسی کامپیوتری حرکت نمائید. بخصوص زمانی که می خواهید پارتیتور های جداگانه ای برای هر ساز در یک ارکستر سمفونیک بنویسید، خوانا و مرتب بودن نتها اهمیت به سزایی پیدا می کند. نگران نباشید زیرا مدت زمان زیادی طول نخواهد کشید که در اجرای یک نرم افزار نت نویسی کامپیوتری مهارت کامل را کسب خواهید کرد.

یک نرم افزار نت نویسی خوب از ویژگی های زیر برخوردار است:

1- از تمام علامت های موسیقی برخوردار می باشد. درست همانطور که شما از برنامه واژه پرداز خود انتظار دارید تمام کاراکترها و نشانه های خاص را در برداشته باشد یک نرم افزار نت نویسی خوب نیز بایستی حاوی تمام علامت های موسیقی ممکن باشد.

2- از روش های متنوعی جهت نمادگذاری موسیقی برخوردار می باشد و به شما امکان می دهد میان برخی از موسیقی های نمادگذاری مانند نت ها، انگشت گذاری ها، نشانه های آکورد و ... به راحتی حرکت نمائید.

3- در نوشتن پارتیتور ها از یک رفتار هوشمندانه بهره مند است. منظور از رفتار هوشمندانه این است که نرم افزار بایستی از تمام قوانین و دستورات لازم ، نوشته یا ننوشته، جهت نت نویسی پارتیتورهای موسیقی به صورت کاملاً خوانا برخوردار بوده و توانایی اعمال و اجرای آن ها را نیز داشته باشد.

4- دارای ابزارهای آهنگسازی یا تنظیم اتوماتیک می باشد. در حقیقت این ابزارها ویژگی های هوشمندی هستند که موجب صرفه جویی زیادی در زمان، شده و منابع مفیدی محسوب می شوند که آهنگسازان و تنظیم کنندگان حرفه ای از آن الهام می گیرند. ابزارهای تنظیم یا ساخت اتوماتیک با استفاده از یک توالی آکورد موجود آرایه های مختلفی از توالی آکوردها را برای یک قطعه ملودی یا پارتیتور مفروض تولید می کند.
5- قادر است قطعات پارتیتورها را با بهترین کیفیت نواخته و پخش کند. با برخورداری از یک کارت صوتی خوب از پخش قطعه پارتیتور نوشته خود لذت ببرید.

با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت در حال حاضر اگر می خواهید نرم افزاری را پیدا کنید که از این ویژگی ها به طور بهینه ای برخوردار بوده و تجربه ای دلنشین از نت نویسی را برای شما فراهم آورده بایستی انتخاب خود را میان یکی از دو گزینه Finale یا Sibelius مدنظر قرار دهید. این دو نرم افزار از تمام توابع عملیاتی توکار برخوردار بوده و در صورت لزوم به سرعت آن ها را در اختیار شما قرار می دهد. کیفیت پخش صدای آن ها واقعاً حیرت آور است. هیچگاه از یک نرم افزار نت نویسی انتظار نمی رفت که بتواند چنین کیفیت صدای بسیار شبیه به صدای سازهای اصلی را تولید کند. از دیگر مزایای این دو نرم افزار نسبت به سایر برنامه های نت نویسی این است که توسط یکی از بهترین کتابخانه های صوتی ارکستری به نام Garriton تغذیه می شوند. در صورتی که به تمام ویژگی های یک نرم افزار نت نویسی نیاز نداشته و یا می خواهید هزینه کمتری بپردازید می توانید نرم افزارهای Overture ، Vivaldi یا Encore را امتحان نمائید. این نرم افزارها به گونه ای ساده تر عملیات نت نویسی شما را به انجام می رسانند.

Finale

Finale یکی از نرم افزارهای قدرتمند نت نویسی حال حاضر دنیاست که با برخورداری از قابلیت های متعدد و متنوع خلاقیت و طبع موسیقی شما را برانگیخته نمایان می سازد. این نرم افزار امکان ساخت، تنظیم و نت نویسی آهنگ ها را به راحتی در اختیار شما قرار می دهد. سرعت، قدرت و قابلیت پشتیبانی از اکثر فرمت های صدایی کار با Finale را برای شما بیش از هر نرم افزار دیگری دلپذیر ساخته است. با اینکه Finale یک ویرایشگر و برنامه نت نویسی حرفه ای محسوب می شود اما طرز کار با آن چنان ساده است که حتی آماتورها، داشتن آموزان و تمام علاقمندان به موسیقی نیز می توانند به بهترین نحو ممکن امکانات و قابلیت های آن را مورد استفاده قرار داده از آن لذت ببرند. در زیر به برخی از امکانات اشاره ای می کنیم:

1- این نرم افزار علاوه بر نت نویسی از طریق ماوس قادر است از فایل های استاندارد MIDI و فرمت های اسکن شده نیز به عنوان درایه های ورودی استفاده کرده آن ها را به نت قابل اجرا با کامپیوتر تبدیل نماید. نرم افزار دیگری را نمی توان یافت که نسبت به Finale از گزینه های بیشتری جهت ورود درایه های نت برخوردار باشد.

2- قابلیت پشتیبانی از SmartMusic و ارائه بیش از 300 صفحه آموزشی و ویزاردهای تمرینی از عمده دلایل بیشماری به حساب می آیند که نرم افزار Finale را در سراسر جهان کماکان نخستین انتخاب اساتید موسیقی جهت آموزش مباحث تئوری و از همه مهمترین آموزش آهنگسازی حفظ کرده است.

3- نرم افزار Finale از ابزارهای بسیار متنوعی جهت صرفه جویی در زمان برخوردار است. از مهمترین این ابزارها می توان به بخش های لینک شده ، امکان ویرایش چندین صفحه همزمان ، هارمونی سازی خودکار ، ترکیب پارتیتورها، جستجوی هوشمند و قابلیت ترسیم اشاره کرد.

4- Finale 2010 آخرین نسخه ارائه شده این نرم افزار می باشد که در آن بخش ها و عملکردهای زیادی از نت نویسی سازهای کوبه ای و آکوردها گرفته تا نمادهای تکرار و شمارش میزانها بهینه و به روز شده اند.

5- Finale حاوی صداهایی بیش از 350 ساز می باشد که با کیفیت بالا توسط GPO تولید شده اند ، این نرم افزار با ارائه بیش از صد صدای متفاوت از خدمات متوالی و مجازی دراند و با برخورداری از قابلیت افزودن سازهای VST/Au و یا افکت های متنوع امکان پخش موسیقی شما را به بهترین کیفیت فراهم می سازد.

6- Finale تنها نرم افزاری است که به شما امکان می دهد فایل های صوتی را از هر منبعی به شکل مونو یا استریو وارد کرده و برای تقویت کیفیت پخش با هر ترک مورد نظر ترکیب نمائید.

نرم افزار نت نویسی Sibelius در ابتدا جهت اجرا بر روی کامپیوترهای Acorn طراحی شده و برآوردها نشان داد که میزان فروش تقریبا 7 درصد سیستم های Acorn در سراسر جهان بدلیل وجود این نرم افزار قدرتمند صورت گرفت.
سپس نسخه Sibelius برای ویندوز به بازار ارائه گردیده که به شدت مورد توجه روز افزون علاقمندان موسیقی قرار گرفت ، به طوری که هم اکنون این نرم افزار سهم عمده ای از بازار برنامه های موسیقی را به خود اختصاص داده است.
صفحه اصلی Sibelius برخلاف دیگر نرم افزارهای پارتیتور نویس ، بسیار ساده و مرتب بوده و عدم وجود منوها و کادرهای مکالمه های متعدد و اضافی باعث خلوت بودن و افزایش تمرکز شما بر روی پروژه کاری تان شده است. با کلیک بر روی نقطه ای از صفحه و کشیدن آن به اطراف قادر خواهید بود تمام صفحه پارتیتور خود را مشاهده و بررسی کنید. درست این احساس برای شما پدید می آید که در حال جستجو و حرکت بر روی برگه های دست نویس نت خود می باشید.
در حالیکه Sibelius یک نرم افزار کاملاً پیچیده و حرفه ای است اما کارکرد آن به حدی ساده طراحی شده که یک کاربر بسیار مبتدی نیز می تواند از امکانات آن استفاده کرده و تجربه دلنشینی از نت نویسی را دز ذهن خود رقم برند. به همین دلیل می توان کودکان را از سن 11 سال سالگی با این نرم افزار آشنا کرده و فوراً اصول نوشتن قطعات موسیقی را به آن ها آموزش داد. توسط برنامه Sibelius به راحتی می توانید نت ها را با استفاده از ماوس و یک صفحه کلید استاندارد بر روی خطوط کامل قرار دهید. همچنین این برنامه قادر است در حین ضبط و پخش موزیک توسط هر صفحه کلید MIDI نت ها را بر روی خطوط حامل صفحه نمایش ظاهر سازد.

به محض آنکه پروژه شما به اتمام رسد، Sibelius فرمت پارتیتور را تغییر داده و با سرعت و کیفیت ، اجرای نت ها را بهبود می بخشید. ویژگی پخش قطعه موسیقی نوشته شده فرآیندی کاملاً تعاملی است و نسبت به نت نویسی سنتیِ دستی بسیار سرگرم کننده و هیجان انگیزتر است.

رابط کاربری این نرم افزار به صورت ساده ای طراحی شده است. حتی کاربرانی که برای نخستین بار از آن دیدن می کنند می توانند به سرعت اطلاعات لازم در مورد اقلام روی آن کسب نمایند.

برای شروع نت نویسی هرگز مجبور نخواهید بود وقت خود را صرف تنظیمات مربوط به پارتیتور کرده یا کامپیوتر خود را برای نمادگذاری ترغیب نمائید چرا که Sibelius خود در تمام این موقعیت ها به طور هوشمندانه ای رفتار می کند. گویا این نرم افزار فکر شما را در مورد هر کاری که می خواهید انجام دهید، می خواند.

علاوه براین Sibelius نت های نوشته شده را با کیفیتی باور نکردنی برای شما پخش می کند. با اضافه شدن سازهای موسیقی ، نت و متن آواز به قطعات پارتیتور، نرم افزار به سرعت صدها ابزار فاصله گذاری و حکاکی را فراخوانی کرده ، موزیک روی صفحه نمایش شما را به زیباترین و مناسب ترین وجه ممکن سازماندهی می نماید. Sibelius در زمینه انگشت گذاری گیتار نسبت به سایر نرم افزارهای نت نویسی بسیار کاراتر عمل می کند.

Sibelius مجهز به قابلیت مجانی Photo Score Lite است. این افزودنی برگه های موسیقی چاپی شما را اسکن نموده و می خواند. سپس به محض آنکه نت ها خوانده شد می توانید با Sibelius آن ها را ویرایش کرده، گام ها را تغییر داده ، آن را پخش و قسمت های مورد نظر خود را جدا کرده ، پرینت نمائید.

نرم افزار Sibelius از سرعت خوبی برخوردار است. اعمال تغییرات عمده در قطعه موسیقی نظیر تغییر اندازه یا حالت صفحه در عرض مدت زمان بسیار کوتاهی صورت می پذیرد.

همچنین Sibelius این امکان را برای شما فراهم می آورد ، قطعه موسیقی نوشته شده خود را بر روی وب سایت قرار دهید. در این صورت دیگر کاربران می توانند آن را مشاهده کرده، تغییر گام داده و پخش نمایند.

علاوه بر این Sibelius گزینه مناسبی جهت آموزش نت نویسی به کوکان به شمار می رود. سادگی کارایی، ظرافت و زیبایی نرم افزار خلاقیت کودکان را تحریک کرده ، تجربه خوشایندی را برای آن ها رقم می زند. بعلاوه شناخت سازهای موسیقی، گام ها، طریقه کوک را به آسانی و درستی به آن ها آموزش می دهد.

کدام بهتر است ، Finale یا Sibelius ؟

رقابت شدید و تنگاتنگی بین دو نرم افزار قدرتمند Finale و Sibelius وجود دارد. گرچه در برخی از ویژگی های می توان برای یکی از آن ها نسبت به دیگری مزیت هایی قائل شد ، اما در کل به طور یقین نمی توان گفت کدامیک بهتر از دیگری است.
به طور کلی به نظر می رسد کسانی که به سبک موسیقی جاز علاقمندند Sibelius و افرادی که به سبک کلاسیک گرایش دارند عمدتاً Finale را بر می گزینند. گرچه در ظاهر Finale از محبوبیت بیشتری نزد اهالی موسیقی برخودار است، اما Sibelius به تدریج در حال افزایش جلب و توجه کاربران به سمت خود است. مقالات مختلفی که از نوازندگان و آهنگسازان مطرح جهان از جمله ری چارلز(Ray Charls) ، آلف کلاوسن(Alf Clausen)، جان روتر(John Rutter) ، لال اسکیفرین(Lalo Schifrin) سازنده موسیقی متن فیلم ماموریت غیر ممکن ارائه شده نشان می دهد آن ها از نرم افزار موسیقی نت نویسی Sibelius نیز استفاده می کنند. صرفنظر از میزان آگاهی شما از موسیقی نرم افزار نت نویسی بایستی آزادی عمل کافی را برای شما فراهم سازد، تا هر آنچه می خواهید ، انجام داده و در وقت و پول خود صرفه جویی کرده و تجربه تان را در نوشتن نت های موسیقی افزایش دهید. Sibelius در برخی قابلیت ها همانند نت نویسی گیتار، علامتس های مربوط به آکوردها، ویژگی های انگشت گذاری و مرتب کردن خودکار از برتری محسوسی نسبت به Finale برخوردار است.